2e sessie ‘vrij muziekmaken’ in de Rekere geslaagd

Op maandagavond 28 mei 2018 vond de 2e vrije sessie plaats onder de vlag van kunstcollectief Huiswaard, georganiseerd door Robert-Jan Vleesch Dubois. Ondanks het warme zomerweer was er een goede opkomst van muzikanten, zangers en performers waren echter schaars. De webmaster van het kunstcollectief, die zich ook als dichter en performer manifesteert, voelde zich geroepen om het tekort aan de laatstgenoemden op te vullen. Het was een bijzonder warme zomerse avond, wat de ontstane situatie mogelijk verklaart.

De huisformatie, samengesteld door Robert-Jan, bood ondersteuning om muzikale ideeën uit te werken. De vaste podiumbezetting bestond uit Robert-Jan Vleesch Dubois (saxofoon, fluitsynthesizer), Karen Opstelten (cello), Ko Zegwaard (bas) en Derk Zegwaard (percussie). Daarbij ook Jelle Bouwhuis (gitaar/synthesizer), organisator van de gedenkwaardige eerste sessie. Gastmuzikanten waren Lucas van Velzen (dwarsfluit) en René Middelbergh (tenorsax). Het tekstwerk werd gebracht door dichter-performer Felix Hogeboom.

De jam gaat op ontspannen wijze  van start, zonder sturing of afspraken vooraf. Een maagdelijk terrein waarop nog vanalles mogelijk is ligt open. Eerst het aftasten met zoekende melodielijnen en ritmes die de stemmen van de instrumenten verbinden, gespitst op een tastbaar patroon als teken om de voordracht in te zetten. Een landschappelijk gedicht wordt ingebed in trage geblazen en gestreken klanken, met ingetogen spanning. Lichte ritmeslag, schetsmatige bas en cello, accenten met de synthetische fluit. Laid-back passend bij de zwoele zomeravond en met de poëtische mijmeringen van archaïsche natuurlyriek.

Vanuit de broodnodige stilte wordt de surrealistische tekst ‘Barok’ gebracht, waarbij de met strijkstok bespeelde electrische gitaar en fluitsynthesizer zorgen voor een vervreemdend klanklandschap; dan klinken subtiele blaasgeluiden gecombineerd met strijkwerk van cello en bas met een betoverende werking die de toehoorder meeneemt naar een andere dimensie. De dichter leest zijn gedicht ‘Bekentenis’, de match met het abstracte geluidslandschap is perfect. ‘Dank u zeer.’ Instemmend, bevestigend applaus volgt.

Het is nu duidelijk dat er is gekozen voor het subtiele, abstracte experiment waarbij gespeeld wordt met de impact van de minimale klank en toon, melodie is ondergeschikt, ritme wordt terughoudend gebruikt. Artistiek gezien een interessant uitgangspunt dat alle ruimte biedt voor de voordracht van poëzie. Het idee van de literaire jamsessie, zoals het Jelle Bouwhuis zo’n 20 jaar geleden voor ogen stond, komt hier goed uit de verf.  Schilderen met geluid en schilderen met taal, daar draait het om. Dit dan zo te doen dat het experiment niet alleen boeiend is voor de musici, maar ook interessant om aan te horen voor het publiek.

De synthetische klanken van beide synthesizerbespelers bereiken een intimiteit waarbij de dichterlijke bespiegelingen en observaties goed voegen. Een uitwaaierend, parelend en ijl klankdecor ontstaat hierna en de performancetekst ‘Alles achterlaten’ wordt ingezet. Dan volgt een dialoog tussen saxofoons en cello met een vertraagde dromerig klagende melodie waarop in ernst een gedicht wordt gebracht.

Er is een wending nodig. Twee korte lightverseteksten worden ritmisch gebracht met terughoudende percussie in contrast. Het luchtige, comfortabele ritme is de aanleiding tot het performen van de puntige liedtekst ‘Herfstwind’, een door Seth Gaaikema uit het Duits vertaalde tekst van de dichter Heinrich Heine. Een onderhoudende tekst met een kwinkslag, gewaardeerd door het publiek. De muzikanten worden bedankt, zij zorgen voor een muzikale bedding die de dichter vleugels geeft.

Er komt een sfeerwisseling met groovy sopraansax en electrische bas, waarbij gitaar en tenorsax proberen in te vallen. De dichter brengt zijn tekst met meer nadruk in korte passages binnen de stuwende funky improvisatie. Geslaagd resultaat, applaus. Dan volgt een jam met gitaar met hoekige, repeterende licks waarop een wijdlopig prozagedicht past. Tot slot klinken rauwe expressieve uitroepen beantwoord met een puffende en ploppende human beatbox. De happening is daar, alsof de sixties herleven: De extatische hippie-ervaring die door performers en muzikanten soms wordt gezocht als uitbreiding van hun vrijheid.

Na een korte pauze wordt de jamsessie weer opgestart. De dichter probeert een andere invaIshoek te kiezen en brengt enkele Engelstalige ballads in, die hij 25 jaar geleden schreef. Dan volgen Nederlandstalige teksten uit een verzamelbundel waarbij fluitsynthesizer en cello een intiem geluidsdecor neerzetten, vervolgens komen de synthesizerbespelers tot een verrassend samenspel, de dichter krijgt een passende bedding voor zijn tekst aangereikt. Dank aan de sessiemuzikanten voor de inventieve muziek, dank aan het publiek voor de welwillende aandacht.

Felix Hogeboom

P.S. Klik op de bovenstaande foto’s voor een vergrote weergave

Zie ook: Fotoalbum sessie 28-5-2018